Volgens de auteurs van een Nederlandse uitgave over Teacher Leadership wordt van leraren steeds meer verwacht dat ze verantwoordelijkheid nemen voor en leiding nemen bij de ontwikkeling van onderwijs. De internationale term hiervoor is ‘teacher leadership.’ Dit leiderschap gaat over de invloed die leraren uitoefenen op zaken die hun eigen klas of hun eigen vak overstijgen, en dat kan op veel manieren vorm krijgen. Bij voorbeeld door ideeën te opperen, te ontwikkelen, te ondersteunen en te adviseren. Daardoor kunnen leraren effect hebben op het curriculum, het beleid en de organisatie van de school, het handelen van collega’s of het pedagogisch klimaat in school. De invloed van dat leiderschap reikt van collega’s naar leidinggevenden en anderen binnen, maar ook buiten de school.
De auteurs vinden het noodzakelijk dat leraren invloed uitoefenen op vernieuwing in de school en omdat ze onvoldoende regie ervaren over hun professionele ontwikkeling, de ontwikkeling van hun school en over de invulling van hun vak. Leidinggevenden moeten leiderschap van leraren aanmoedigen en ondersteunen. Een individualistische schoolcultuur vormt hierbij volgens de auteurs een belemmering.
Zeven kwaliteiten van leraren en leidinggevenden bevorderen zijn kortheidshalve: 1) Voor leraren geldt dat zij verder moeten kijken dan het eigen vak, de eigen klas en de eigen leerlingen. Voor schoolleiders geldt dat zij verder moeten kijken dan de eigen school, beseffen dat leraren inspiratie kunnen vinden buiten de school, en bereid moeten zijn contacten en netwerken buiten de school te erkennen en te faciliteren 2) Geloof en vaardigheid in het kunnen, bijvoorbeeld strategisch denken 3) Gunnen van elkaars’ leiderschap door schoolleiders en leraren met consensus en gedeeld eigenaarschap 4) Visie op het beroep 5) Deelnemen aan netwerken ook buiten de school 6) Lef, ondernemerschap, out-of-the-box denken 7) Nemen van verantwoordelijkheid en de bereidheid zich te verantwoorden.
Bron: Teacher Leadership; hoe kan het leiderschap van leraren in scholen versterkt worden? Marco Snoek, Frank Hulsbos, Inge Andersen, januari 2019. Kenniscentrum Onderwijs en Opvoeding van de Hogeschool van Amsterdam in samenwerking met de Hogeschool Utrecht, 154 pagina’s of in samenvatting, 16 pagina’s; downloaden: www.hva.nl/teacher-leadership